Krantencolumns
Ik schrijf regelmatig columns, meestal over klimaatverandering en het poolgebied, in de Noorse krant Klassekampen.
Mijn eerste column verscheen ook in NRC Handelsblad.
Een selectie van deze columns zijn hier vertaald naar het Nederlands, en het Engels, terwijl al mijn columns beschikbaar zijn in de originele Noorse versie.
Klassekampen, 21 mei 2021
De Noorse investering in de olieindustrie kan economische zelfmoord betekenen.
Afgelopen dinsdag kwam het internationale energie agentschap (IEA) met een rapport dat insloeg als een bom. Het bepleitte een directe stop op het exploiteren van nieuwe olie- en gasvelden om de opwarming van de aarde tot 1,5 graden te beperken. Daarnaast voorspelde het IEA een explosieve ...
Lees verder →
Klassekampen, 26 februari 2021
Sneeuw op de Akropolis kondigt geen nieuwe ijstijd aan.
Je kan je klok er gelijk op zetten: Zodra het ergens flink vriest, zoals laatst -27,5 graden in Hemsedal, midden in Noorwegen, ontwaken de klimaatsceptici uit hun winterslaap. In dit geval was het niemand minder dan de vicevoorzitter van het parlement, Morten Wold, die de vorst op Facebook ...
Lees verder →
Klassekampen, 8 januari 2021
Hoe veroorzaakt snelle klei aardverschuivingen? En kan klimaatverandering dit erger maken?
In de nacht van 30 December werd de grond onder een woonwijk bij Gjerdrum in Noorwegen plotseling onstabiel. Mensen, dieren en huizen werden honderden meters meegesleurd, en tien mensen kwamen hierbij om. Deze vreselijke ramp roept veel vragen op. Waar werd de aardverschuiving door ...
Lees verder →
Klassekampen, 13 november 2020
Kan de verkiezing van Joe Biden een ommekeer betekenen in de klimaatpolitiek?
Vorige week woensdag, terwijl de wereld met spanning de uitslagen van de Amerikaanse verkiezingen volgde, verlieten de Verenigde Staten stilletjes het akkoord van Parijs. Het is een van de vele puinhopen van vier jaar Trump die Joe Biden mag gaan opruimen. Alsof de pandemie, de sociale ...
Lees verder →
Klassekampen, 9 oktober 2020
Minder steenkool en een lagere CO2-uitstoot: Een glimps dat verandering op weg is?
2020 is een rotjaar waarin er niets goeds lijkt te gaan in de wereld. De pandemie, de chaos van Donald Trump en bovenop dat alles: klimaatverandering die steeds erger wordt. De afgelopen zomer was de warmste ooit gemeten aan onze kant van de planeet. Australië, Californië en Siberië ...
Lees verder →
Klassekampen, 28 augustus 2020
Is de ijskap van Groenland voor altijd verloren – of kunnen we het tij nog keren?
Terwijl in Death Valley een temperatuur van 54,4 °C gemeten werd – mogelijk een nieuw wereldrecord – verscheen het nieuws dat de ijskap op Groenland niet meer te redden valt, zelfs als we klimaatverandering een halt toestoppen. De studie verscheen o.a. op CNN op 14 augustus. De ijskap ...
Lees verder →
Klassekampen, 24 juli 2020
Een hogere uitstoot zorgt voor meer opwarming, wat weer tot een hogere uitstoot leidt
Niet tevreden met het zomerweer? Probeer eens een vakantie in Siberië! Het afgelegen arctische dorpje Verkhoyansk stond tot nu toe vooral bekend als de koudste bewoonde plek ter wereld, want er werd ooit 67.8 graden onder nul gemeten. Maar dat was 128 jaar geleden. Vorige maand werd het er ...
Lees verder →
Klassekampen, 3 april 2020
Het is maar de vraag of alles deze keer anders wordt.
Terwijl de helft van de wereld binnen zit en wacht tot de pandemie voorbij is, daalt de vervuilende invloed van de mens. Van Beijing in het Oosten tot Los Angeles in het Westen verdween de luchtvervuiling verdween, China's CO2-uitstoot daalde met 25% en het aantal vliegbewegingen in de ...
Lees verder →
Klassekampen, 28 februari 2020
Kunnen we de aarde niet wat laten opwarmen, en het ongemak afkopen?
De recente bosbranden in Australië, die verwoestend waren voor mens en dier, volgden op een record brekende droogte en een zomer met ongekend hoge temperaturen. Toch ontkent de premier van Australië, Scott Morrison, dat het verminderen van de emissies van Australië ook maar enige invloed ...
Lees verder →
Klassekampen, 20 december 2019
We redden het klimaat niet door op Groenland bomen te planten.
Op de mislukte klimaattop in Madrid werd het weer eens overduidelijk dat de internationale klimaatpolitiek geheel disfunctioneel is. Na 25 klimaattoppen stijgt de mondiale uitstoot nog steeds, terwijl die met minstens 7% per jaar omlaag moet om een opwarming van 1.5 graden nog te vermijden ...
Lees verder →
Klassekampen, 25 oktober 2019
Minder CO2 is niet de enige maatstaf voor een betere planeet.
Stel je voor dat morgen, de uitstoot van fossiele brandstoffen plotseling naar nul is teruggebracht. Dat, op de een of andere magische wijze, elke auto in de wereld elektrisch is, we stroom alleen nog maar opwekken met zon, wind en water, en dat de schoorstenen van alle fabrieken CO2 netjes ...
Lees verder →
Klassekampen, 6 september 2019
Lokale klimaatpolitiek is een belangrijk onderdeel van de oplossing van de klimaatcrisis.
Vlak voor de zomer bevond ik me toevallig op de publieke tribune van het raadhuis van Amsterdam, waar de gemeenteraad debatteerde of de stad een klimaatcrisis moest uitroepen. Extinction Rebellion, een internationale beweging van klimaatactivisten, had hier succesvol actie voor gevoerd, en ...
Lees verder →
Klassekampen, 2 augustus 2019
Rechtse partijen zijn niet altijd slecht voor het milieu geweest.
Afgelopen weekend was het even spannend: Wie zou de titel “warmste plek van Noorwegen” mogen voeren? Nesbyen, wat het record al 49 jaar in handen had, werd op de hielen gezeten door Laksfors in Grane kommune. Vanuit hun vakantiebestemmingen – de ene dobberde in een rubberen bootje bij ...
Lees verder →
Klassekampen, 28 juni 2019
Vergeet vliegschaamte, nu komt SAS met klimaatvriendelijke vluchten. Of niet?
Eindelijk is het zo ver: We gaan klimaatvriendelijk vliegen! Althans, als je de verkooppraatjes van SAS die overal op billboards prijken kan geloven, met teksten zoals "Op weg naar een duurzame reis". Klopt het dat we binnenkort met hen tour-retour naar Bali of New York kunnen vliegen, ...
Lees verder →
Klassekampen, 24 mei 2019
Extinction rebellion eist een klimaatopstand. Zijn hun eisen realistisch?
De strijd tegen klimaatverandering is het laatste half jaar een nieuwe versnelling in gegaan. Over de hele wereld voert de beweging “Extinction Rebellion” massale, niet-geweldadige, verzetacties. Hun eisen: dat overheden de klimaatnoodstand uitroepen, dat emissies tot nul zijn terug ...
Lees verder →
Klassekampen, 12 april 2019
We zijn pas net begonnen om de geheime taal van planten te vertalen.
Planten praten niet, dat weet iedereen, toch? Verrassend genoeg klopt dat niet helemaal. Natuurlijk zal je planten nooit met elkaar horen roddelen over de schandalen waar dat ene rebelse struikje om de hoek in verzeild is geraakt, maar ze communiceren wel degelijk met elkaar. Planten kunnen ...
Lees verder →
Klassekampen, 8 maart 2019
Het is te vroeg om de handdoek in de ring te gooien en op het einde van de wereld te wachten.
“Ben je een klimaatoptimist of een klimaatpessimist?”, werd mij gevraagd net nadat ik een uur lang een lezing had gegeven over hoe klimaatverandering het poolgebied bedreigd. Zonder aarzelen antwoordde ik dat ik een optimist was, wat bij het publiek gevolgd werd met verbazing. Misschien ...
Lees verder →
Klassekampen, 1 februari 2019
Wie zou ons ook alweer uit de klimaatcrisis leiden?
Wie leidt ons uit de klimaatcrisis? Ondanks decennialange discussies om onze CO2-uitstoot omlaag te krijgen, ging die vorig jaar gewoon weer omhoog – met bijna drie procent. In de ruim twintig jaar sinds het Kyotoprotocol werd ondertekend, zijn fossiele emissies met ruim de helft gestegen. ...
Lees verder →
Klassekampen, 28 december 2018
Collectief handelen tegen de klimaatcrisis is hard nodig. Tijd voor de groene hesjes?
Red het klimaat, krijg minder kinderen! Dit advies zie ik wel vaker langs komen, in de krant of op social media, vaak in een mooi vormgegeven grafiek. Hou maar op met korter douchen, je auto wegdoen of stoppen met vlees eten: geen enkele andere actie (of beter gezegd, non-actie) vermindert ...
Lees verder →
Klassekampen, 23 november 2018
Biodiversiteit is essentieel – niet een luxe of linkse hobby.
Het gaat slecht met Pando, het bos van één boom. En voor de verandering komt het niet door klimaatverandering. Pando is een van de oudste organismen op aarde – misschien wel 14.000 jaar oud, toen Noorwegen nog grotendeels bedekt was met een kilometers dikke ijskap. Ons klimaat is ...
Lees verder →
Klassekampen, 31 augustus 2018
Terwijl de oliewinning doordendert, naderen we een nieuwe klimaatnormaal.
Bosbranden die langs de hele westkust van de VS huis hielden. Het dikste en oudste arctische zeeijs dat opbrak. Nachttemperaturen in Oman die niet onder de 41 graden doken. In deze zomer werd record na record gebroken, en Noorwegen werd daarbij niet gespaard: de ongekende droogte leidde ook ...
Lees verder →
Klassekampen, 27 juli 2018
De noordelijke natuur kan veel banen creëren, mits we die niet eerst vernietigen.
Het is tien graden en mistig in Berlevåg wanneer we met Klassekampen’s zomerboot aanleggen. Hier geen gele, uitgedroogde bomen of bosbranden zoals in het Zuiden van het land. Bomen groeien hier niet of nauwelijks. Op onze reis langs de Noord-Noorse kust lijkt de hitte van deze zomer, en ...
Lees verder →
Klassekampen, 22 juni 2018
Terwijl we van de zon genieten, groeit er een potentiele voedselcrisis.
Het was mooi weer en de klimaatontkenners waren stil. Vreemd eigenlijk, dat je die alleen hoort als het koud is in de winter, maar niet tijdens een historische hittegolf. Er viel dan ook weinig te ontkennen: In mei lag de gemiddelde temperatuur in Noorwegen ruim vier graden boven normaal, in ...
Lees verder →
Klassekampen, 18 mei 2018
Blijven we vanaf nu allemaal thuis? Of kunnen we onze CO2 slimmer uitgeven?
Op vakantie gaan is slecht voor het milieu, aldus een studie die vorige week in Nature Climate Change verscheen. Deze toonde aan dat toerisme verantwoordelijk is voor 8% van de wereldwijde uitstoot van CO2. Grofweg twee keer zo hoog als eerdere schattingen. Dit verschil komt met name ...
Lees verder →
Klassekampen, 13 april 2018
Shell en Equinor hebben het licht gezien en helpen ons door de klimaatcrisis. Of toch niet?
Wat is er aan de hand met de oliemaatschappijen? Willen ze geen olie meer verkopen? Vlak voor Pasen presenteerde Shell een visie van hoe de wereld in de toekomst met weinig of geen olie toe zou kunnen. Vorige maand maakte Statoil zelfs bekend dat ze het woord "olie" uit hun naam gaan gooien ...
Lees verder →
Klassekampen, 9 maart 2018
Een winter met goed schaatsweer moet ons niet doen vergeten dat het poolgebied smelt.
Strenge vorst, sneeuw en ijs. Lekker! Eindelijk weer eens een normale winter. Toch? Nee. Schijn bedriegt, want eigenlijk is er niks normaal aan. In mijn vorige column voorspelde ik het al: door veranderingen in de straalstroom rond het poolgebied kan het op de ene plek extreem koud, en ...
Lees verder →
Klassekampen, 26 januari 2018
We hebben onze sporen overal op aarde nagelaten, zelfs waar we ze niet kunnen zien.
Bevroren leguanen vielen uit de bomen in Florida! Hoe kan er dan sprake zijn van klimaatverandering? Elke winter is het weer raak. Zodra er een enkel sneeuwvlokje uit de lucht valt, buitelen de klimaatsceptici over elkaar heen om te verklaren dat de aarde niet opwarmt. Maar terwijl men in ...
Lees verder →
Klassekampen, 12 januari 2018
De Noorse klimaatrechtszaak was gedoemd om te mislukken. Maar er is hoop.
Een rechtszaak verliezen is nooit leuk. Maar als dat negatieve gevolgen heeft voor ons milieu, verliezen we allemaal een beetje. Vorige week donderdag verloren Greenpeace en Natur og Ungdom (Natuur en Jeugd) de rechtszaak die ze, met bijstand van Besteforeldrenes klimaaksjon, tegen de staat ...
Lees verder →
Klassekampen, 10 november 2017
De 23e klimaatconferentie van de VN: Iedereen is het eens, maar er verandert niks.
23 keer. Zo vaak al heeft de VN zijn jaarlijkse klimaatconferentie gehouden in een poging om een gevaarlijke opwarming van de aarde te voorkomen. De conferenties in Kyoto en Parijs ken je ongetwijfeld, maar zijn vast weinig mensen die zich de andere 21 vergaderingen kunnen herinneren. En dat ...
Lees verder →
Klassekampen, 15 september 2017
Terwijl stormen en extreme neerslag toeslaan, vertrekken de rijken naar hogere grond.
De Canadese protestzanger Geoff Berner zong het jaren geleden al: “You and me baby, we’re going to watch the poor drown. ‘Cos the rich are gonna move to the high ground.” Cynisch, maar ook erg actueel nu de orkanen Harvey en Irma ongekende verwoestingen hebben achtergelaten in ...
Lees verder →
Klassekampen, 11 augustus 2017
De opwarming van de aarde smeult onder de hittegolven en bosbranden deze zomer.
Terug van vakantie? Toevallig naar de Middellandse Zee geweest? Goede timing, want de Noorse TV-zender NRK schreef een paar weken terug op hun website dat klimaatverandering dit in de toekomst onmogelijk maakt: het wordt er te heet. Met andere woorden: snel, voordat het aan het Spaanse ...
Lees verder →
Klassekampen, 2 juni 2017
Het klimaatdebat zit vol met valse tegenstellingen. Daardoor loopt het vast.
Onlangs was het einde der tijden wereldnieuws. The Guardian meldde dat klimaatverandering de permafrost rond de wereldzadenbank op Spitsbergen had laten ontdooien, waardoor die overstroomde. Dit leidde tot een mediastorm met sensationele krantenkoppen over ‘The Doomsday Vault’. De ...
Lees verder →
Klassekampen, 5 mei 2017
Waarom zou je een sneeuwstorm ontberen als je onderzoek kan doen vanuit je kantoor?
Terwijl het vliegtuig aan het landen is, kijk ik neer uit het raam en zie de besneeuwde bergtoppen van Spitsbergen. Buiten is het licht, ook al is het midden in de nacht. De zon gaat namelijk pas ergens midden augustus weer onder. Midden in dit verlichte sneeuwlandschap, bovenop een ...
Lees verder →
Klassekampen, 17 maart 2017
Klimaatwetenschap wordt niet alleen door Donald Trump bedreigd.
Vorige week was ik op een meeting in Seattle, waar ik samen met klimaatwetenschappers uit Europa en de VS mij boog over de vraag hoeveel methaan er uit de permafrost in het poolgebied vrijkomt. Onder deze groep waren ook wetenschappers van NASA en NOAA, instituten die nu onder vuur liggen ...
Lees verder →
Klassekampen, 10 februari 2017
Kleine veranderingen in een ecosysteem kunnen een heftige kettingreactie in gang zetten.
Eigenlijk zou ik hier over Donald Trump moeten praten, en de ongekende omslag in het Amerikaanse wetenschapsbeleid. Van een president die in januari nog in Science publiceerde, zijn we naar een gegaan die klimaatonderzoekers de mond probeert te snoeren en dreigt met het afpakken van de ...
Lees verder →
Klassekampen, 6 januari 2017
Is het de mens of is het de natuur die de groeiende methaanuitstoot veroorzaakt?
Als het over klimaat gaat, gaat het vaak over het breken van records. Wereldwijd was 2016 het warmste jaar ooit gemeten. Niet eerder was er zo weinig zeeijs in het poolgebied vastgesteld als deze winter. En de concentratie van CO2 in de atmosfeer is in meer dan 800.000 jaar niet zo hoog ...
Lees verder →
Klassekampen, 18 november 2016
Als de VS de VN klimaatconventie verlaat, is dat niet eens het slechtste scenario.
Terwijl alle landen van de wereld net bijeen waren gekomen in Marrakech om de implementatie van het klimaatakkoord van Parijs te bespreken, brak het nieuws door dat Donald Trump tot president van de Verenigde Staten was gekozen. Klimaatverandering gelooft hij niet in; het is een complot van ...
Lees verder →
Klassekampen, 28 oktober 2016
De Noorse klimaatrechtzaak probeert de politiek aan zijn woorden te verplichtingen.
Greenpeace en de Noorse organisatie "Natuur en Jeugd" hebben onlangs regering van Noorwegen voor de rechter gedaagd om nieuwe olieboringen in de Barentszzee tegen te houden. Hiermee betreden klimaatactivisten een nieuw pad: in plaats van de overheid over te halen tot het voeren van beter ...
Lees verder →
Klassekampen, 23 september 2016
Het zeeijs verdwijnt. Dat is niet alleen slecht nieuws voor ijsberen.
Toen Fridtjof Nansen met zijn Fram-expeditie op weg naar de Noordpool werd tegengehouden door een bevroren woestenij van ijs, was dat ook de definitieve weerlegging van een oud en merkwaardig idee dat er in het midden van de Arctische Oceaan een groot gebied met open water zou zijn. 120 jaar ...
Lees verder →
Klassekampen, 15 juli 2016
Politici zetten aan tot een minachting van experts - en laten de aarde opwarmen.
“De mensen in dit land hebben genoeg van experts”, zij Michael Gove, de Britse minister van Justitie die nu een onzekere toekomst tegemoet gaat, eerder in Juni. Deze bizarre uitspraak kwam als antwoord op een vraag over de vele (inter)nationale organisaties die waarschuwden voor de ...
Lees verder →
Klassekampen, 13 juni 2016
Extreem weer laat zien wat ons toekomstige klimaat kan zijn. Zijn we wel goed voorbereid?
Terwijl de waterstand van de Seine laatst zo hoog was dat de kelders van het Louvre werden ontruimd en in Duitsland verschillende dorpen overstroomden, was het in het Zuiden van Noorwegen warm en zonnig weer. Met temperaturen tegen de 30 graden behoorde de regio begin juni tot de warmste van ...
Lees verder →
Klassekampen, 2 mei 2016
Mensen kunnen zich aan klimaatverandering aanpassen. Maar hoe zit dat bij planten en dieren?
Afgelopen zomer was ik gaan hiken door het westen van Hardangervidda: 100 km in een week door een gebied zonder telefoonbereik, geen internet, geen verplichtingen, en geen haast. Toch liep de groep waar ik mee was flink door. Zo erg zelfs dat ik me bij sommigen afvroeg of die voor de natuur ...
Lees verder →
Klassekampen, 21 maart 2016
Wat betekent het eigenlijk als meteorologen zeggen dat het warmer is vanwege El Niño?
Vorig jaar was wereldwijd het warmste jaar ooit. En dit jaar wordt waarschijnlijk nog warmer. Althans, dat stelde het Britse Met Office afgelopen december, en met de record brekende warmte van de afgelopen drie maanden hebben ze voorlopig nog geen ongelijk. Normaal zijn wetenschappers ...
Lees verder →
Klassekampen, 8 februari 2016
Wie denkt dat klimaatverandering saai is, heeft nog nooit een gletsjer zien verdwijnen.
Laatst kwam ik, tot mijn grote verbijstering, tot de ontdekking dat veel mensen klimaatverandering – mijn onderzoeksveld – saai vinden. Dat zelfs sommige werknemers van deze krant gaapneigingen krijgen wanneer het woord «klimaat» valt. En toegegeven: ik word ook niet altijd enthousiast ...
Lees verder →
Klassekampen, 7 december 2015
Het zeeijs rond de zuidpool neemt toe. Betekent dit dat de aarde toch niet opwarmt?
Voor de meeste mensen zijn de noordpool en de zuidpool één pot nat. Het is er koud en er ligt veel sneeuw en ijs. Toen ik recent een lezing over het noordpoolgebied gaf beseften zelfs de organisatoren zich niet dat pinguïns alleen in het zuiden voorkomen en ijsberen juist in het noorden. ...
Lees verder →
NRC Handelsblad, 27 november 2015
De zorgen over de klimaatverandering zijn terecht. Maar doemscenario’s leiden tot apathie.
‘Dus... vergaat de wereld?’ Misschien niet de meest gebruikelijke reactie als je vertelt wat voor werk je doet, maar als klimaatwetenschapper ben ik aan deze vraag gewend geraakt. Klimaatverandering roept vaak doemscenario’s op, begrijpelijk dat mensen bezorgd zijn. Bij de start van de ...
Lees verder →